Gemeente Westerwolde legt last onder dwangsom op voor oneigenlijk gebruik units op COA terrein

Afgelopen vrijdag 13 september is er intensief overleg geweest tussen het ministerie van Asiel en Migratie, Centraal Orgaan opvang asielzoekers en de gemeente Westerwolde over de onhoudbare situatie met betrekking tot de hoge aantallen asielzoekers die in Ter Apel verblijven, het borgen van de veiligheid op het terrein en het handelen in strijd met de vergunning voor units op het COA-terrein.

Overnachten in portacabins

Afgelopen weekend sliepen meer dan 2200 mensen in het asielcentrum in Ter Apel. Daarbij is gebleken dat het COA personen laat overnachten in ruimtes die niet voor nachtverblijf bestemd zijn. Het gaat hier om zogenaamde portacabins (ook wel: “portable cabins”). Gebruik van deze units als slaapruimte voor noodopvang van asielzoekers is om meerdere redenen in strijd met de vergunning. Het is ook strijdig met de voorschriften voor brandveilig gebruik op grond van het Besluit bouwwerken leefomgeving.

Toezicht

In de avond van 13 september 2024 hielden toezichthouders van gemeente Westerwolde een controle bij het AZC Ter Apel. Hoewel de beveiliging van het terrein aangaf dat er niemand op het terrein verbleef in de portacabins, constateerden onze toezichthouders tijdens de controle dat er 26 personen in de portacabins verbleven. Van hen sliepen 16 op een matras. De overige 10 beschikten niet over matrassen en dekens.

Minister

Zaterdagmorgen is er direct contact gezocht met minister Faber en het COA. In dit gesprek heeft burgemeester Jaap Velema uitdrukkelijk géén toestemming gegeven voor gebruik van de portacabins. Velema: “Ik heb de minister gebeld om te zeggen dat ik dat niet accepteer."

Sluiten van de poort

In de middag bleek dat het COA in samenspraak met het ministerie de poort van het AZC Ter Apel wilden sluiten voor mannen en alleen nog vrouwen en kinderen wilden binnenlaten. Ook mensen die buiten de poort verblijven vallen volgens de wet onder de verantwoordelijkheid van het ministerie en het COA. Bestuursvoorzitter van het COA Milo Schoenmaker legt die middag aan burgmeester Velema de keuze voor: of het gras of de cabins. Velema geeft aan dat dit geen keuze is en dat er voldoende tijd is geweest sinds het overleg van die ochtend om uit te wijken naar hotels of kazernes en ging niet mee in deze redenering van het COA. “De minister loopt weg voor haar verantwoordelijkheid. Zij is verantwoordelijk voor mensen die voor asiel naar Nederland komen. Ze heeft tijd genoeg gehad en voldoende mogelijkheid om mensen op een fatsoenlijke manier onder te brengen. Dit doet ze bewust niet.”

Schoffering lokaal gezag

Op zondag wordt er nogmaals aangedrongen op het nemen van maatregelen om te voorkomen dat er van zondag op maandag gebruik gemaakt wordt van de cabins. Het hele traject noemt Velema een schoffering van het lokaal gezag.

Last onder dwangsom

De verwachting is dat ook maandagnacht de cabins weer gebruikt gaan worden. Gezien de omstandigheden en de verwachte hogere instroom heeft het college van gemeente Westerwolde op maandag 16 september besloten een last onder dwangsom neer te leggen.

Burgemeester Velema: “Met het besluit tot het opleggen van een last onder dwangsom nemen wij onze verantwoordelijkheid als gemeente om te voorkomen dat de al eerder geconstateerde overtredingen zich herhalen. Mede gelet op de gebleken ongevoeligheid van de COA voor dwangsommen, stellen wij daarop een hoge dwangsom.”